Uzayın ihtişamının yanı sıra uzayın karalılığı yıllardır gökbilimcileri büyülemiştir. Uzay neden karanlık sorusu birçok astrofizikçi ve diğer gökbilimciler tarafından araştırılmaktadır. Evrende bu kadar çok yıldız olduğuna inanmak zor ama onlardan yayılan ışığı görmüyoruz. Hubble Uzay Teleskobu, ışığın her yönden milyarlarca galaksiden yayıldığını ortaya çıkararak bu soruyu yanıtlamaya bizi bir adım daha yaklaştırdı.
Uzay Hakkında
Yeni ufuklar
Yeni bir çalışma, galaksiler ve yıldızlar tarafından yayılan gizemli bir arka plan ışığının varlığını ortaya koyuyor. Araştırmacılar, 2015 yılında Plüton’un tarihi bir uçuşunu gerçekleştiren NASA‘nın Yeni Ufuklar uzay aracından alınan verileri kullandılar. Bulguları 3 Mart 2022’de Astrophysical Journal Letters’da yayınlandı.
Yeni Ufuklar’ın algıladığı arka plan ışığı, Dünya’daki ortamdaki gökyüzünden 10 kat daha karanlık. Bu farklılığın nedeni, Dünya atmosferinin güneş ışığını her yöne saçmasıdır. Bu saçılma, yerdeki gözlemciler tarafından görülen güneş ışığının Zodyak Işığı olarak görünmesini sağlar. Bu, gökbilimcilerin kozmik optik arka planı ölçme çabalarını karıştırıyor. Bu arka plan ışığını hesaplamak için, gökbilimciler önce bilinen tüm kaynaklardan ışığı çıkarırlar.
Olbers Paradoksu
Fiziksel kozmolojide, Olbers paradoksu olarak bilinen bir problem, kozmologlar arasında tartışmalara neden olabilir. Sorun, astrofizikteki karanlık gece gökyüzünün evrenin sonsuz olduğu varsayımıyla tutarsız olduğunu söyleyen bir argümandan kaynaklanıyor. Bu sorun, birkaç yıldır tartışılan konu olmuştur.
Evrenin sonsuz olduğunu varsayarsak, Olbers paradoksu mikron altı bir toz bulutu ile açıklanır. Evrene nüfuz eden toz, galaksi ışığından bir gözlemciye olan mesafeyi değiştirir. Bu toz, kuantum elektrodinamiği ilkesine dayalı olarak görünür ışıkta kırmızıya kayma üretir.
Gökbilimcilerin gece gökyüzünün loşluğunu açıklamak için evrenin doğasını göz önünde bulundurmaları gerekir. Ancak, bu tekdüzeliğe neyin neden olduğu tam olarak açık değildir. Bazı kozmologlar, tekdüze olmamanın dinamik bir evrenden kaynaklandığına inanırlar. BigBang modeli, ışığın giderek uzaklaşmasına ve dalga boyunda mikrodalga olmasına neden olan kırmızıya kaymayı başlatır. Ancak bu açıklamalar modern kozmolojide geniş bir kabul görmemektedir.
Işık kirliliği
Işık kirliliği, yıldızlar ve diğer gök cisimleri için ciddi bir endişe kaynağıdır ve dünyadaki gökyüzünü değiştirmektedir. Kraliyet Astronomi Topluluğunun Aylık Bildirimlerinde yayınlanan yeni bir rapor, ışık kirliliği miktarının Dünya’dan görülebilen yıldızların ve diğer gök cisimlerinin sayısını azalttığını tahmin ediyor. Kuzey Amerika ve Avrupa’da yaşayan hemen hemen herkesin Samanyolu’nu bir asır öncesine göre daha az gördüğü tahmin ediliyor.
Araştırmacılar şimdi gökyüzündeki ışık kirliliği miktarını azaltmanın yollarını bulmaya çalışıyorlar. Örneğin, bir vatandaş-bilim projesi olan Globe at Night, bireyleri yerel bölgelerinde ışık kirliliği ölçümleri almaya teşvik ediyor. Bu veri tabanından veriler toplanır ve yıllar içindeki eğilimleri karşılaştırmak için kullanılır. Ayrıca ışık kirliliğinin hayvanları nasıl etkilediğini anlamaya çalışıyorlar.
Uzak galaksilerden gelen kızılötesi ışık
Uzayın karanlığı, uzak galaksiler tarafından yayılan kızılötesi radyasyondan kaynaklanır. Bu galaksiler çıplak gözle görülemezler, ancak kızılötesi teknolojisi ile donatılmış bir teleskopla görülebilirler. Bu ışık, galaktik merkezin etrafında dönen yoğun bir gaz bulutu ve yıldızlar tarafından bozulur. Bu gaz, galaksinin devasa merkezi kara deliğinin yerçekimi çekişinden kaynaklanır.
Kızılötesi astronomi, yıldızlar veya yıldızlararası ortam arasındaki toz ve gaz bulutlarının varlığını da ortaya çıkarır. Bu yıldızlararası ortam, yeni yıldızlar için bir rezervuar görevi görür ve bu tür bulutların varlığı, uzun kızılötesi dalga boylarında görülebilir. Ancak bu gaz ve toz bulutları çıplak gözle görülmez.
Teoriler
Bu soru kolay görünebilir, ancak çözülmesi oldukça zordur. Johannes Kepler ve Edmond Halley gibi çok sayıda bilim adamı on yıllardır bu sorunu çözmeye çalışıyor. Dünya atmosfer ile kaplıdır. Atmosfer gaz, su damlacıkları ve tozdan oluşur. Güneş ışınları atmosferdeki bu maddelerden yansır ve tüm alana dağılır. Nesnelerden gelen ışınların bize ulaşmadan saçılan yansımaları nedeniyle gözlerimiz bu nesneleri ve tonlarını çok çeşitli tonlarda algılayabilir.
Ayrıca uzayda ışığın gözümüze ulaşabileceği bir yer yoksa çevreyi karanlıkta gözlemleyeceğiz. Etrafımızdaki uzayın boş olduğunu düşünürsek bu senaryoyu anlayabiliriz.
Örneğin, Ay’dan Dünya’ya doğru bakıldığında, Ay’ın atmosferi olmadığı için çevresi loş görünür. Beyni yakan kısım bu noktada başlar.Evrendeki milyarlarca yıldız kümesi ışık yaydığında Dünya’dan bakan birinin evrenin karanlık değil de aydınlık olduğunu düşünmesi gerekmez mi? Ancak, durumun böyle olmadığını biliyoruz. Bu aynı zamanda Olbers paradoksu olarak da bilinir.
Paradoks ilk olarak 1823’te HeinrichOlbers tarafından 1823’te önerildi. Bu gizemi çözmek için birçok açıklama önerildi. En popüler ve güncel açıklama, evrenin sonsuz olmadığı fikridir. 14,7 milyar yaşında olduğunun farkındayız. Bu nedenle, güneş sistemimize sadece 14,7 milyar ışıkyılı yıldızları gözlemleme yeteneğine sahibiz. Ayrıca yıldızlardan yayılan ışık ışınları henüz bize ulaşmadı. Işığın frekansı olduğu kadar dalga boyu da vardır. Işık sadece belirli bir dalga boyunda olduğunda görülebilir. Işık, menzil dışındaki dalga boylarında görülemez. Işık kaynağı sizden uzaklaşırsa ışığın dalga boyu artar. Evrenimizin genişlediğini ve yıldız kümelerinin hareket halinde olduğunu ve dalga boyunda artan ışığın kırmızıya kayacağını ve görünür bölgenin ötesinde olduğunu, yani gözlerle görülemeyeceğini hayal edersek onu görmek mümkün değil.
